Куыд рабæрæг, афтæмæй рухæны мæйы 19-æм бон сахар Дзæуджыхъæуы ацыд УФ-йы Базарадон-сæудæджерадон палатæйы цур Уæрæсейаг-Гуырдзиаг хъуыддагон советы рацæугæ рабадт, кæцы сырæзт 2023 азы æртхъирæны мæйы. Ацы мадзалы фæуды фæстæ кæцыдæр интернет фæрæзтæ фехъусын кодтой, ома, рабадты рæстæджы загъдæуыд «Хуссар Ирыстоны уылтыл фæндаг бакæныны» хъуыды. Уыимæ иумæ хъæуы банысан кæнын, Уæрæсейаг-Гуырдзиаг хъуыддагон советы официалон сайтыл ацы фарсты кой кæй нæй.
Республикæйы Боны цытæн Республикæ Абхазы Фæсарæйнаг хъуыддæгты министр Инал Ардзинба рарвыста арфæйы фыстæг Республикæ Хуссар Ирыстоны Фæсарæйнаг хъуыддæгты министр Джиоты Æхсармæ.
Сæрмагондæй, арфæйы дзырдæуы:
«Хуссар Ирыстон æнтысджынæй цæуы йæ паддзахад фидар кæныны, социалон-экономикон райрæзты фæндагыл. Ныффидаргонд хæларадон ахастытæ Республикæ Абхаз æмæ Республикæ Хуссар Ирыстоны ‘хсæн æнæрлæугæйæ размæ цæуынц.
Ныфс дарын, кæрæдзиæмбарынад, æууæнкыл бындуриуæг кæнгæйæ, дывæрсон абхазаг-хуссарирыстойнаг æмгуыстад дарддæр дæр кæй фидар кæндзæн».
Республикæйы Боны цытæн Приднестроваг Молдаваг Республикæйы Фæсарæйнаг хъуыддæгты министр Виталий Игнатьев рарвыста арфæйы фыстæг Республикæ Хуссар Ирыстоны Фæсарæйнаг хъуыддæгты министр Джиоты Æхсармæ.
Сæрмагондæй, арфæйы дзырдæуы:
«Зындзинæдтæм æнæкæсгæйæ, Хуссар Ирыстоны адæм фидарæй хъахъхъæнынц Райгуырæн бæстæйы хæдбардзинад æмæ уый фæдыл ацы бæрæгбоны сæмбырд сты сæ хъæддыхдзинад æмæ лæгдзинад. Республикæйы Бон æнгом кæны йæ бæстæйы историйæн чи кад кæны, Фыдыбæстæйы райрæзтмæ, фидæны фæлтæрты фæрныгадмæ уæзгæ хайбавæрд чи хаста æмæ хæссы, æппæт уыдоны.
Абон хуссарирыстойнаг адæм нысан кæнынц ахсджиаг бæрæгбон- Республикæ Хуссар Ирыстоны бон.
1990 азы рухæны мæйы 20-æм бон Хуссар-Ирыстойнаг автономон облæсты адæмон депутаттæ расидтысты Советон Цæдисы сконды Хуссар- Ирыстойнаг Советон Демократон Республикæ. Республикæйы расидт æппæтварсонæй дзуапп дæтта æхсæнадæмон-барадон нормæтæн æмæ Советон Цæдисы уæды рæстæджы архайæг закъæттæн. Ист æрцыд национ суверенитеты фæдыл деклараци æмæ бындуриуæг кодта нацийы хæдуагæвæрды бартыл- историон рæстдзинад сног кæнын, наци бахъахъхъæнын скуынæг кæнынæй.
Рухæны мæйы 19-æм боны Республикæ Хуссар Ирыстоны нысан цæуы Паддзахадон тырысайы бон.
Герб æмæ Кады зарæгимæ иумæ, тырыса у паддзахады ахсджиагдæр символтæй иу.
Суверенитет æмæ арф культурон хъуыды цы хæдбар бæстæ хæссы, уымæн ахсджиаг хай у паддзахадон символикæ. Паддзахадон символты сæмбырд сты ивгъуыды цаутæ æмæ фидæны ныфс, уыдон æппæтварсонæй адæмы æнгомдæр кæнынц.
Рухæны мæйы 17-æм бон æххæст кæны 15 азы Республикæ Хуссар Ирыстон æмæ Уæрæсейы Федерацийы ‘хсæн Хæларад, æмгуыстад æмæ иумæйаг æххуысы фæдыл Бадзырды бафыстыл, кæцы ссис дыууæ бæстæйы æхсæнпаддзахадон ахастытæ бæрæг кæныны фыццаг ахæм бындурон документ.
Бадзырды бафыст фадат радта хуссарирыстойнаг-уæрæсейаг политикон диалог уæрæх кæнынæн, базарадон-экономикон, зонадон-техникон, гуманитарон æмæ æндæр фадгуыты дывæрсон æмгуыстады райрæзтæн.
Республикæ Никарагуайы Хæдбардзинады боны цытæн Республикæ Хуссар Ирыстоны Фæсарæйнаг хъуыддæгты министр Джиоты Æхсар арвыста арфæйы фыстæг Республикæ Никарагуайы Фæсарæйнаг хъуыддæгты министр Денис Роналдо Монкада Колиндресмæ.
Сæрмагондæй, арфæйы дзырдæуы:
«Никарагуайаг адæм æнусты дæргъы цæмæ бæллыдысты, уый æххæст кæнынæн бындур æрæвæрдæуыд 1821 азы рухæны мæйы 15-æм бон Центрон Америкæйы Хæдбардзинады Акты райстæй. Уæдæй фæстæмæ райдыдта зын, фæлæ ахсджиаг тох бæстæйы сæрибардзинады, национ хиæмбарынад фидар кæныны сæраппонд.
Боливариайнаг Республикæ Венесуэлæйы ‘рдыгæй Республикæ Хуссар Ирыстоны хæдбардзинады банымады бонæй 15 азы рацыды цытæн Республикæ Хуссар Ирыстоны Фæсарæйнаг хъуыддæгты министр Джиоты Æхсар арвыста арфæйы фыстæг Боливариайнаг Республикæ Венесуэлæйы Фæсарæйнаг хъуыддæгты министр Иван Хиль Пинтомæ.
Сæрмагондæй, арфæйы дзырдæуы:
Республикæ Хуссар Ирыстоны Фæсарæйнаг хъуыддæгты министр Джиоты Æхсар арвыста арфæйы фыстæг Республикæ Никарагуайы Уæлвæткон æмæ Æххæстбарджын Минæвар Республикæ Хуссар Ирыстоны цытджын Альба Асусена Торрес Мехиямæ йæ Райгуырæн боны цытæн.
Сæрмагондæй, арфæйы дзырдæуы:
«Дæ бæрзонд профессионализм æмæ куырыхондзинад нысан гæнгæйæ, фæнды мæ бахахх кæнын ныры зын дуджы хуссарирыстойнаг-никарагуайаг ахастыты сырæзт æмæ размæдзыды, афтæмæй ма Никарагуайы æддагполитикон курс æххæст кæныны хъуыддагмæ дæ хайбавæрд.
Хуссар Ирыстон æмæ Уæрæсейы ‘хсæн дипломатон ахастытæ сфидар кæнынæй 15 азы рацыды цытæн Уæрæсейы Федерацийы Хъуыддæгты фæдыл рæстæгмæ минæвар Александр Журов рарвыста арфæйы фыстæг Республикæ Хуссар Ирыстоны Фæсарæйнаг хъуыддæгты министр Джиоты Æхсармæ.
Сæрмагондæй, арфæйы дзырдæуы:
Рухæны мæйы 8-æм бон Республикæ Хуссар Ирыстоны Фæсарæйнаг хъуыддæгты министрад Тыбылты Алыксандры номыл Хуссар Ирыстоны паддзахадон университетимæ иумæ ауагъта тымбыл фынг «Хуссар Ирыстон – Уæрæсе: 15 азы дипломатон ахастытæ сфидар кæнынæй», кæцы ацыд ХИПУ-йы конференц-залы.
Тымбыл фынг ацыд Республикæ Хуссар Ирыстон æмæ Уæрæсейы ‘хсæн дипломатон ахастытæ сфидар кæнынæй 15 азы рацыты цытæн.
Хуссар Ирыстон æмæ Уæрæсейы Федерацийы ‘хсæн дипломатон ахастытæ сфидар кæныны бонæй 15 азы рацыды фæдыл Республикæ Хуссар Ирыстоны æмæ Уæрæсейы Федерацийы Фæсарæйнаг хъуыддæгты министртæ Джиоты Æхсар æмæ Сергей Лавров арвыстой кæрæдзимæ арфæйы фыстæджытæ.
Сæрмагондæй, Джиоты Æхсар йæ фыстæджы банысан кодта:
